विज्ञानाचे सोपे प्रयोग

विज्ञानाचे सोपे प्रयोग

विडिओ डाउनलोड करण्यासाठी 



👉👉येथे क्लिक करा👈👈

�� विज्ञानातील सोपे प्रयोग ��

��भाग १��

������������������

�� खार्या पाण्याचे गोडे पाणी.

साहित्य – खारे पाणी, परात, जड भांडे, प्लॅस्टिकचा कागद,दोरी, काचेची गोटी.कृती – एक परात घ्या. परातीच्या मध्यभागीपरातीपेक्षा कमी उंचीचे एक जड भांडे ठेवा. परातीत खारे पाणी(विहिरीचे मचूळ पाणी किंवा समुद्राचे, खाडीचे पाणी) भरा.आतल्या जड भांड्यापेक्षा पाण्याची पातळी कमी ठेवा. परातीवरदोरीच्या सहाय्याने एक प्लॅस्टिकचा कागद ताणून बांधा.कागदावर एक काचेची गोटी ठेवा. गोटी मध्यभागी जाऊन थांबेलआणि गोटीच्या वजनाने प्लॅस्टिकचा कागद थोडा वक्राकारहोईल. हे उपकरण दिवसभर ऊन असेल अशा ठिकाणी ठेवा.पाणी तापेल, त्याची वाफ होईल, प्लॅस्टिकच्या कागदावरपाण्याच्या थेंबाच्या रुपात सांद्रिभूत होईल. कागदाच्या मध्याकडेघरंगळत जाईल. जड भांड्यात शुद्ध पाणी थेंब थेंबपडेल.पाण्याचीच वाफ होते, त्यातल्या क्षाराची होत नाही.

��सूर्यफुलातल्या बियांची रचना.

साहित्य – सूर्यफूल, खडू.कृती – एक काढणीला आलेले सूर्यफूलघ्या. त्याच्या वाळलेल्या पाकळ्या हलके काढा. एक खडू हातातघ्या. सर्वात मधली बी शोधून काढा. त्या बीला लागून असलेलीबी या दोन्हींचे मध्यबिंदू खडूने जोडा. दुसर्या बीला लागूनअसलेली एक बी अशी शोधून काढा की ती चक्राकार मांडणीतबसेल. अशा पद्धतीने सर्वात कडेच्या बी पर्यंत पोचेल असाचक्राकार कंस काढा. आता दुसरी सर्वात आतली आणि खडूचीखूण नसलेली बी शोधा. तिच्यापासून सुरू होणारा आधीच्याकंसाच्या दिशेत वळणारा दुसरा कंस काढा. असे एकाच दिशेनेजाणारे सर्व कंस काढा. मग विरुद्ध दिशेने जाणारे कंस काढा.५५कंस एका दिशेचे तर ८९ कंस विरूद्ध दिशेचे येतात. या संख्याफिलोनसी मालिकेतल्या सलग संख्या आहेत.

��रम्य गुणोत्तर

साहित्य – एक हात, पट्टी.कृती – आपल्याला हाताची लांबीमोजायची आहे. कोपरापासून मनगटापर्यंतची लांबी मोजा.नोंदवून ठेवा. (क). कोपरापासून मधल्या बोटापर्यंतची लांबीमोजा. नोदवून ठेवा. (ह). मनगटापासून मधल्या बोटापर्यंतचीलांबी मोजा, नोदवून ठेवा. (ब). ह आणि क यांचे गुणोत्तर काढा.तसेच क आणि ब यांचे गुणोत्तर काढा. दोन्हीचे उत्तर सुमारे१.६१८ येते.या गुणोत्तराला रम्य गुणोत्तर म्हणतात. एका सरळरेषेचे दोन असमान भाग गेले की मोठा खंड आणि पूर्ण रेषा यांचेगुणोत्तर, लहान खंड आणि मोठा खंड यांच्या गुणोत्तर इतकेअसेल तर त्याला गम्य गुणोत्तर म्हणतात. आपला हात रम्यगुणोत्तरात असतो.

��बसल्या बसल्या वीज.

साहित्य – प्लॅस्टिकची खुर्ची, कृत्रीम धाग्याचे कापड, एकव्यक्ती.कृती – एका व्यक्तिला एका प्लॅस्टिकच्या खुर्चीवर बसवा.एक कृत्रिम धाग्याने बनवलेला – नायलॉन, टेरिलिन, पॉलिइस्टरयांपैकी – कापडाचा मोठा तुकडा घ्या. सदरा, साडी काहीहीचालेल. त्या कापडाने खुर्चीवर बसलेल्या व्यक्तीला वारा घाला.कपडा व्यक्तिच्या जवळून नेताना विजेच्या ठिणग्या पडलेल्यादिसतील. हा प्रयोग अंधारात केल्यास ठिणग्या स्पष्ट दिसतील.कधी कधी ठिणग्यांचा झटका बसतो, सावधपणे प्रयेगकरा.कृत्रिम धाग्याच्या कपड्याच्या हालचालीने स्थिरविद्युतनिर्माण होते. तिच्या प्रभावाने प्लॅस्टिकमध्ये प्रवर्तीत वीज तयारहोते. दोन्ही विरूद्ध भाराच्या वीजा निर्भारीत होताना ठिणग्यापडतात.

��अंगात वीज.

साहित्य – तुम्ही स्वत:कृती – तुमचा एक हात - डावखोर्यांनीउजवा आणि उजखोर्यांनी डावा – सरळ जमिनी समांतर ताणा.तो हात कोपर्यात दुमडा. दुसर्या हाताच्या मधल्या बोटानेकोपर्याच्या हाडाच्या टोकावर हलका झटका द्या. तुम्हालाविजेचा झटका बसलेला जाणवेल. यावरून तुमच्या अंगात वीजआहे हे सिद्ध होईल.

हाताच्या कोपर्याच्या हाडांजवळील - अलनर नस त्वचेच्या बरीचजवळ असते. नसांचे कार्य विजेच्या सूक्ष्म प्रवाहावर अवलंबूनअसते. आपल्या शरीरात पेशीत पोटॅशियम जास्त तर रक्तातसोडीयम जास्त असतो. त्यांच्यात विशिष्ट परिस्थितीत वीजभारनिर्माण होतो.

��सूर्यावरचे डाग घरात पहा

साहित्य – आरसा, कागद, कात्री, पट्टी, पेन्सिल, कंपास.कृती –एका ए4 आकाराच्या कागदावर मध्यभागी एक सेंटिमीटरत्रिज्येचे वर्तुळ काढा. वर्तुळ कात्रीच्या सहाय्याने कापून घ्या. तोकागद एका आरशावर चिकटवा. आरसा घराबाहेर उन्हात ठेवा.वर्तुळाकार भोकातून येणारा कवडसा भिंतीवर पडू द्या. आरसाभितीपासून दूर असेल तेवढा कवडसा मोठा पडेल. कवडसावगळता बाकी येणारे उजेड कमीतकमी करा. कवडशामध्ये काहीकाळसर ठिपके दिसतील ते सूर्यावरचे डाग आहेत. कवडशातढगही हालताना दिसतील. आरशावरून परावर्तित झालेलासूर्यप्रकाश कमी प्रखर होतो, तो भिंतीवर पडून परावर्तीत होतानात्याची प्रखरता आणखी कमी होते आणि बारकावे दिसायलालागतात.

��संत्र्याची आतषबाजी

साहित्य – मेणबत्ती, काड्यापेटी, संत्रीकृती – संत्र्याची सालसोला. आतल्या फोडी खाऊ शकता. एक मेणबत्ती काड्यापेटीनेपेटवा. तिची ज्योत स्थिर राहू द्या. संत्र्याच्या सालीचा एकतुकडा अंगठा आणि मधले बोट यांच्या पकडीत धरा. मेणबत्तीच्याज्योतीजवळ नेऊन साल उभ्यात दाबा. सालीतून उडालेले शितोंडेप्रखर उजेड पाडत पेटतील.संत्र्याच्या सालात ज्वालाग्राही तेलअसते. दाबल्यावर त्याचे तुषार उडतात. मेणबत्तीच्या ज्योतिमुळेपेटतात व संपून विझतात.

��मऊ काजू करा टणक

साहित्य – मऊ पडलेले काजू, बदाम, पिस्ते, फ्रिजकृती – मऊपडलेले काजू, बदाम, पिस्ते वगैरे तेलबिया खायला मजा येतनाही. ते पूर्ववत कडक करण्यासाठी मऊ सुकामेवा एका बशीतपसरून ठेवा. ती बशी फ्रिजच्या आत ठेवा. काही तासांनी बशीबाहेर काढून पहा सुकामेवा पुन्हा टणक झालेला असेल.पाणीआत शिरल्याने सुकामेवा मऊ होतो. फ्रिजमध्ये हवा गार आणिकोरडी असते. कोरड्या हवेमुऴे सुक्यामेव्यातला दमटपणा बाहेरफेकला जातो.

��आम्लतादर्शक पट्टी

साहित्य – साधा वहीचा कागद, सदाफुलीची फुले, कात्री, लिंबू,सोडा.कृती – साधा – गुळगुळीत नसलेला – वहीचा कागद घ्या.कागदावर शाई फुटत असेल तर तो या प्रयोगासाठी उत्तम कागद.सदाफुलीच्या फुलाच्या पाकळ्या कागदावर चोळून कागद रंगीतकरा. कागद ओलसर झाला तरी चालेल. कागद कडक होईपर्यंतवाळवा. यातला एक तुकडा घेऊन त्यावर लिंबाच्या रसाचा थेंबटाका. कोणता रंग येतो? अशाच दुसर्या तुकड्यावर ओलसरकरून सोड्याची चिमूट टाका. कोणता रंग येतो पहा. दोन रंगवेगळे आले की आपली आम्लतादर्शक पट्टी तयार झाली. नझाल्यास आणखी पाकळ्या चोळून कागद वाळवा. कात्रीनेकागदाच्या अर्धा सेंटिमीटर रुंदीच्या पट्ट्या करा.सदाफुलीच्यापाकळीतील रंगद्रव्य आम्लतेनुसार रंग बदलते.

��हैड्रोजन क्लोराईड वायू बनवा.

साहित्य – मीठ, खाण्याचा सोडा, छोटा खलबत्ता, चमचा,आम्लतादर्शक पट्टी, अमोनिया.कृती – छोट्या खलबत्त्यात एकचमचा कोरडे मीठ घाला, तसेच चमचाभर खाण्याचा सोडा घाला.बत्त्याने हे मिश्रण खलत रहा. आंबूस वास येईल. त्यावेळीओलसर आम्लतादर्शक पट्टी खलाजवळ आणा तिचा रंग बदलेल.अमोनियाच्या द्रावणाचा एक थेंब चमच्यावर घ्या. तो खलाजवळआणल्यास त्यातून नवसागराचा पांढरा धूर आलेला दिसेल.मीठआणि खाण्याचा सोडा कोरड्यातच खलला की त्यातून हैड्रोजनक्लोराईड वायू मुक्त होतो व खलात धुण्याचा सोडा तयार होतो.अमोनियाच्या द्रावणातून बाहेर पडणारा अमोनिया वायू हैड्रोजनक्लोराईड वायू बरोबर संयोग पावून नवसागर धूर स्वरूपाततयार होतो.

❄❄❄❄❄❄❄❄❄

माहिती आवडल्यास अभिप्राय लिहायला विसरू नका